Bati Trakya Türk Cumhuriyeti, tarihte ilk Türk Cumhuriyeti 31 Agustos 1913’te Bati Trakya’da kurulmustur. Garbi Trakya Müstakil Hükümeti adiyla da anilan bu Türk Devleti’ni, hem Yunanistan hem de Bulgaristan tanir. Kuvay-i Milliye tabiri ilk defa Bati Trakya mücadelesinde kullanilir. Bagimsizligini ilan eden yeni yönetim, ilk olarak ülkenin sinirlarini belirlemis, bagimsiz devletin sembolü olan ay yildizli, yesil, beyaz bayragi resmi binalara çekmis, 29.170 kisilik ordusunu kurup, bütçesini hazirlamis, pul bastirarak, pasaport uygulamasina geçmistir. Bu arada Osmanli yasa ve tüzükleri aynen kabul edilerek davalara da Garbi Trakya Adliyesi bakmaya baslamistir.Samuel Karaso adinda bir yahudi yurttas görevlendirilerek resmi bir ajans kurulmus ve Fransizca ve Türkçe olmak üzere “Müstakil/independant” adinda bir gazete çikarilmistir. Ancak o dönemde Osmanli Devleti, yeni kurulan bu Cumhuriyete dis baskilarin da etkisiyle olumlu bakmiyordu. Buna ilaveten Istanbul’daki siyasi iktidar kavgasi ve kargasasi Bati Trakya’da böyle bir bagimsiz Türk devletiyle ilgilenme olanagini ortadan kaldirmisti. Nitekim 29 Ekim 1913 tarihinde imzalanan Istanbul Anlasmasiyla Osmanli hükümeti, Bati Trakya'yi bütünüyle Bulgaristan’a birakmistir. Bati Trakya Türk Cumhuriyeti’nin topraklari, General Lazarof komutasindaki Bulgar kuvvetlerince 30 Ekim 1913 tarihine kadar tamamen isgal edilir ve bu devlet sona erer. 


                                                             KUSÇU BASI ESREF BEY 

 

Türk tarihinin en kisa ömürlü devleti olan Bati Trakya Devleti, 25 Eylül 1913'te kurulmus, ama sadece 57 gün ayakta kalabilmisti. Bulgarlarin Bati Trakya'da Türkleri katletmeleri üzerine Osmanli istihbaratinin önde gelen isimlerinden olan Kusçubasi Esref Beyin komutasindaki 116 kisilik birlik gizlice bölgeye girmis ve Bulgar çetecilerini ortadan kaldirarak bir devlet yaratmisti. Kisa sürede güçlenen ve sinirlarini genisleten devlet, Batili ülkelerin baskisi neticesinde ortadan kalkmis ve Bati Trakya, Bulgarlar'a birakilmisti. Avrupalilarin üçü bir araya gelince devlet kurar' dedigi biz Türkler, tarih boyunca yüzün üzerinde devlet kurmustuk. Kurdugumuz devletlerin içerisinde Osmanli Imparatorlugu gibi üç kitada 600 yildan fazla hüküm sürmüs bir imparatorlugun yani sira, fazla bilinmeyen ve sadece 57 gün süren Bati Trakya Devleti de vardi. Uzun sure Kuzey Afrika'ya hakim olan Osmanlilar, bölgedeki topraklarini 19. yüzyilda teker teker kaybetmisler; Misir'i Ingilizler, Tunus ve Cezayir'i ise Fransizlar isgal etmisti. Osmanli Imparatorlugu 1911'de, Afrika'da elinde kalan son toprak parçasi olan Trablusgarp'i, yani bugünkü Libya'yi Italya'nin isgalinden kurtarmaya çalisiyordu. Italya ile Trablusgarp'ta savas devam ederken imparatorluk daha büyük bir tehlike ile karsi karsiya kalmisti: Osmanli Imparatorlugu'nun ana topraklari olan Balkanlar kaybedilmek üzereydi. BIRLESIP BIZI VURDULAR. Ikinci Abdülhamit'i devirerek iktidara gelen Ittihat ve Terakki yönetimi, büyük bir siyasi beceriksizlik göstererek Balkan devletleri arasindaki en büyük problem olan 'Kiliseler Meselesi'ni 3 Temmuz 1911'de bir kanunla çözmüstü. Balkan devletlerinin birarada hareket etmelerini engelleyen dini mesele ortadan kalkinca Karadag, Yunanistan, Sirbistan ve Bulgaristan birleserek 8 Ekim 1912'de Osmanli Imparatorlugu'na savas ilân ettiler. Balkanlar'da bu gelismeler yasandigi sirada iktidarda bulunan Said Pasa ve Gazi Ahmed Muhtar Pasa kabinelerinin Balkan devletlerinin birlestiginden haberleri dahi yoktu. Bu yüzden birakin tedbir almayi, mevcut askeri durumu bile koruyamamislardi. Rumeli'deki talimli askerlerin de savastan bir müddet önce terhis edilmesi, Osmanli Imparatorlugu'nun savasa hazirliksiz yakalanmasina sebep oldu. Ordu içerisindeki siyasi çekismeler de Osmanli Imparatorlugu'nun bu ittifak önünde agir yenilgiler almasinin bir diger sebebiydi. Osmanli ordularinin Balkan devletleri karsisinda sürekli olarak geri çekilmeleri ve Edirne'nin düsme tehlikesinin ortaya çikmasi üzerine ateskes görüsmeleri basladi. Fakat o sirada muhalefette olan îttihad ve Terakki yöneticileri, Enver ve Talat Beyler'in liderliginde hükümetin Edirne'yi düsmana teslim edecegini öne sürerek 23 Ocak 1913'te tarihe 'Babiâli baskini' olarak geçen hükümet darbesi ile yönetimi ele geçirdiler. Darbe de bir çare olmadi ve 3 Subat'ta yeniden baslayan savas sonunda 6 Mart'ta Yanya, 26 Mart'ta Edirne, 23 Nisan'da îskodra düstü. Bu gelismeler üzerine 30 Mayis 1913'te Midye-Enez hattinin Osmanli-Bulgar siniri olarak Kabul edildigi Londra Antlasmasi imzalandi.




Lozan Antlasmasi, Ittihad ve Terakki için büyük bir prestij kaybina sebep olmustu. Edirne'nin kurtarilmasi vaadiyle darbe yapan Ittihad ve Terakki, Edirne'yi elleriyle Bulgarlar'a teslim etmisti ve üstelik yapilan antlasma, hükümet darbesinden önce yapilmasi düsünülen antlasma tasarisindan daha kötü sartlar içeriyordu. Ittihad ve Terakki bu prestij kaybini telâfi etmek için çareler ararken eline büyük bir firsat geçti.Birinci Balkan Savasi'nda Osmanli Imparatorlugu karsisinda basari kazanan Balkan devletleri, elde ettikleri topraklari aralarinda paylasamamislardi. Savasta en büyük payi alan Bulgarlar, sinirlarini Ege'ye kadar uzatinca Balkan devletlerinin arasi açildi ve birlik bozuldu.Bulgaristan, elde ettigi topraklar üzerinde diger devletlerin emellerini biliyordu ve bu yüzden 23 Haziran 1913'te Sirbistan'a, Yunanistan'a ve Karadag'a; 10 Temmuz 1913'te de Romanya'ya savas açti. Ikinci Balkan Savasi'nin çikmasi üzerine Bulgaristan, Osmanli sinirindaki kuvvetlerini batiya kaydirmak mecburiyetinde kaldi. Durumu firsat bilen Osmanli imparatorlugu, 19 Temmuz 1913'te batili devletlere verdigi bir notayla, Istanbul ile Bogazlarin savunulmasi için Meriç'e kadar olan bölgenin elde tutulmasi gerektigini, ayrica Dogu Trakya'yi ellerinde bulunduran Bulgarlarin Türklere eziyet ettiklerini, bu yüzden Osmanli ordularinin ileri harekâta geçecegini fakat Meriç'in batisina geçilmeyecegini ilân etti. 
CETELER, KOMUTANLIK OLDU 
Harekât kisa zamanda neticesini verdi ve Edirne hiçbir mukavemetle karsilasilmadan 21 Temmuz'da geri alindi. Osmanli Ordusu, Meriç'e kadar rahatça gelmis ancak ilân ettigi gibi birkaç küçük akin disinda nehrin batisina geçmemisti. Avrupa'nin büyük devletleri, Midye-Enez hattini geçmemesi için Osmanli Imparatorlugu'na büyük baski uyguluyorlardi. Bu baski semeresini verdi ve Imparatorluk üstün bir durumda olmasina ragmen Ingiltere'nin ve Fransa'nin baskilariyla 10 Agustos 1913'te Balkan Savaslari'ni bitiren Bükres Antlasmasi'ni imzaladi. Antlasma ile Meriç'in dogusundaki topraklarin Osmanli Imparatorlugu'na ait oldugu kabul edilmisti. Dogu Trakya yeniden ele geçirilmisti ama Osmanli Imparatorlugu'nun ana topraklarindan olan Bati Trakya hâlâ isgal altindaydi. Dogu Trakya'yi kaybedince batida kalan Türklere çok büyük eziyetler yapmaya baslayan Bulgarlar, Bati Trakya'daki Müslümanlari din degistirmeye zorluyorlar, kabul etmeyenleri katlediyorlardi. Osmanli Ordusu'ndaki subaylar, Bulgarlarin zulmünü engellemek için Meriç'in batisina yari resmi bir kuvvetle geçilmesi teklifini ortaya attilar ve hükümete yapilan baskilar sonucu bu düsünce kabul edildi. Osmanli Devleti, Avrupa baskentlerindeki elçilerinde Bulgar zulmünü engellemek ve halki korumak için bölgeye bazi küçük birlikler gönderilmesinin Meriç'i geçmek olarak anlasilmamasi gerektigini söyledi. Birinci Balkan Savasi'nin aksine ikincisinde basarili olunmasi ve Osmanlilar için manevi degeri büyük olan Edirne'nin alinmasi, Ittihat ve Terakki yönetiminin kendine olan güvenini arttirmisti. Osmanli gizli istihbarati örgütü olan Teskilat-I Mahsusa'nin, yöneticilerinden Esref Beyin, yani Esref Kusçubasi'nin, Umum Çeteler Kumandaligi adi altinda kurulan gayri resmi bir kuvvetle Bati Trakya'ya girmesine karar verildi. Birlikte, Esref Bey disinda 15 subay ve 100 seçme er bulunuyordu. Enver Pasa, bölgedeki birliklere Esref Bey'in ihtiyaçlarinin karsilanmasi emrini vermis ve Esref Müfrezesi diye adlandirilan birlik 15 Agustos 1913'te Bati Trakya'ya girmisti.


 

Resim 1 :Gümülcine hükümet binasina Bati Trakya bayragi çekilirken. 
Resim 2 : Bati Trakya Genelkurmay Baskani ve hükümet reisi Süleyman Askeri Bey, bir seyahatte halki selamliyor.




HÜKUMET ILAN EDILIYOR